98
ауытқуларды ескере отырып есептеледі. Бұл ретте мынадай факторлар
ескеріледі:
- ішкі / сыртқы қысым;
- қоршаған ортаның температурасы және жұмыс ортасының
температурасы;
- жабдықтағы ішіндегінің салмағынан
жұмыс жағдайындағы және
сынау шарттарындағы статикалық қысым;
- қозғалыс кезіндегі инерциялық жүктеме, жел және сейсмикалық
әсер;
- тіректерден, бекітулерден, құбырлардан берілетін реактивті күш
(қарсы әрекет);
- ауыспалы жүктеме кезінде шаршау, коррозия, эрозия;
-
қайта
ӛңделетін
орта
мен
технологиялық
процестің
тұрақсыздығынан химиялық реакциялар;
- пайдалану процесінде материалдардың механикалық қасиеттерінің
ӛзгеруі.
Беріктікке есептеу кезінде орын алуы мүмкін барлық жүктемелер
мен факторларды және олардың бір мезгілде пайда болу ықтималдығын
ескереді.
Есептеу әдістері қысымның тұрақтылығын
және қазандықтарға
жүктеменің басқа да аспектілерін және су жылыту және бу
қазандықтарының беріктілік қорын қамтамасыз етуге бағытталуы тиіс.
Жобалау кезінде сондай-ақ су жылытатын және бу қазандықтарының
мақсатына және оларды пайдалану режимдеріне сәйкес қираудың
ықтимал механизмдерін (тұтқыр қирау, коррозиялық жарылу, саңылау,
шаршау және т.б.) ескереді.
Сыртқы қысыммен жұмыс істейтін немесе басқа жүктемелерден
қысу
кернеулерін
сынайтын
қазандық
элементтері
форманың
орнықтылығына тексеріледі.
Су жылытатын және бу қазандықтарының немесе олардың
элементтерінің беріктігіне эксперименталды сынақтар жабдықты немесе
оның элементтерін ұсынатын үлгіде толық немесе ішінара сыналады.
Сынау процесінде деформациялар
мен кернеуді дұрыс тіркеуге
қабілетті бақылау-ӛлшеу құралдарының кӛмегімен су жылытатын және
бу қазандықтарының сыни аймақтарын бақылау мүмкіндігі қамтамасыз
етіледі.
Эксперименттік сынақтар бағдарламасы:
1) жұмыс ортасының кемуін немесе рұқсат етілген мәндерден асатын
қалдық деформациялардың болмауын растау үшін қысыммен беріктікке
және герметикалыққа сынау;
99
2) қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану шарттарын ескере
отырып жүргізілетін материалдардың тозуын және ұшуын сынау
(берілген температура кезінде ұстау, жүктеудің берілген деңгейі кезіндегі
циклдардың саны және тағы сол сияқтылар);
3) қажет болған жағдайда жүргізілетін басқа факторлардың
(коррозия, жұмыс ортасының агрессивті әсері және т.б.)
әрекеттерін
ескеретін қосымша сынақтар.
Жобалау (құрастыру) сатысында су жылытатын және бу
қазандықтары үшін кез келген нақты болжанатын тәуекелдердің туындау
мүмкіндігін болдырмау үшін пайдалану шарттары белгіленеді.
Ерекше кӛңіл бӛлінеді:
- ұшыру және аялдамаларына;
- қысым түсірумен байланысты қауіптерге;
- су жылытатын және бу қазандықтарының ішінде артық қысым
немесе вакуум пайда болған сәтте физикалық қолжетімділікті
болдырмайтын (шектейтін) құрылғыларға;
- сыртқы бетінің температурасы;
- тұрақсыз жұмыс ортасының ыдырауы.
Су жылытатын және бу қазандықтарын дайындау үшін
қолданылатын материалдар олар үшін таңдалады:
1) су жылытатын және бу қазандықтарын пайдалану және сынау
жағдайында пайдалануға мүмкіндік беретін қасиеттерге ие. Материалды
таңдағанда оның сынғыштығын (жарықшаққа тӛзімділігін) ескереді.
Нәзік материалды пайдалану кезінде нәзік бұзылуды болдырмау үшін
шаралар қабылданады;
2) су жылытатын және бу қазандықтарына арналған жұмыс ортасына
химиялық тӛзімділігі бар материалдардың
химиялық және физикалық
қасиеттері қазандықтар қызметінің барлық белгіленген мерзімі ішінде
айтарлықтай ӛзгерген жоқ;
3) Ескірудің елеулі әсеріне ұшырамаған;
4) кӛзделген ӛңдеу түрлері үшін жарамды болған;
5) әртүрлі материалдарды бір-бірімен жалғаған кезде қысыммен
жұмыс істейтін жабдықтың беріктігі қамтамасыз етілетіндей таңдалады.
Су жылыту және бу қазандары қауіпсіздік талаптарын орындау үшін
қажетті тексеру жүргізу мүмкіндігі қамтамасыз етілетіндей жобаланады.
Су жылытатын және бу қазандықтары ағызу және желдету
құрылғыларымен жабдықталады, және:
- гидравликалық соққы, вакуумдық бұзылуды,
коррозияны немесе
бақыланбайтын химиялық реакциялардың туындауын болдырмау. Бұл
ретте пайдалану және сынау шарттары ескеріледі;
100
- қауіпсіз тазартуды қамтамасыз ету, бақылау және техникалық
қызмет кӛрсету.
Су жылытатын және бу қазандықтарының жобалау құжаттамасында
тоттанудан немесе басқа химиялық әсерден алдын алу және қорғау
жӛніндегі шаралар кӛзделеді.
Су жылытатын және бу қазандықтарының конструкциясы оларды
толтыру немесе тӛгу процесінде қауіпсіздікті қамтамасыз етеді. Бұл ретте
осындай қауіптердің туындау мүмкіндігі ескеріледі.:
1) толтыру кезінде:
- артық толтыру немесе қысымның асып кетуі;
- су жылыту және бу қазандары жұмысының қажеттілігі;
2) құю кезінде - қысымдағы жұмыс ортасын бақыланбайтын ағызу;
3) толтыру немесе ағызу кезінде - қосылумен және ажыратумен
байланысты қауіп.
Жұмысты басқару, қауіпсіз жағдайларды және пайдаланудың есептік
режимдерін қамтамасыз ету үшін су жылытатын
және бу қазандықтары
жабдықталады.:
-
қысымның
жоғарылауынан
қорғайтын
құрылғылармен
(сақтандырғыш құрылғылармен));
- су деңгейінің кӛрсеткіштерімен;
- манометрлермен;
- орта температурасын ӛлшеуге арналған аспаптар;
- бекіту және реттеу арматурасымен;
- қауіпсіздік құралдарымен;
- қоректік құрылғылар.
Су жылытатын және бу қазандықтарының жобалық құжаттамасында
режимдерді
реттеуді,
параметрлерді
бақылауды,
қазандықтарды
ажыратуды, сенімді пайдалануды, қауіпсіз қызмет кӛрсетуді, жӛндеуді
қамтамасыз ететін арматураның, ӛлшеу құралдарының, автоматика мен
қорғаныштың осындай саны кӛзделеді.
Достарыңызбен бөлісу: 
