Энергия үнемдеу жəне энергия тиімділігі

103
Суды тұтыну
Рет №
Шараның атауы
Жылдық үнем
шектері, %
1
2
3
2
Су шығынын есептегішті орнату 
көлемінің
% дейін
3
Сумен жабдықтау жүйелерінің сорғыларының жиілігін ретке
келтіруді қолдану
Тұтынатын
электр
энергиясының
50 % дейін
4
Үнемді су тарту арматурасын қолдану
30-35 %
Желдету жүйелері
1
желдеткіштерге айырбастау 
Тұтынатын
электр
энергиясының
20-30 % 
2
Желдету қондырғыларын түскі үзілістер жəне жұмыс емес
уақыттарда өшіру
10 - 50 %
3
Есіктерді ашу механизмдері бар ауа перделері желдеткіштерін
бұғаттауды қолдану 
Тұтынатын
электр
энергиясының
70% дейін
4
Сыртқы ауаның температурасына қарай желдету қондырғыларын
автоматты ретке келтіру жəне басқару құрылғыларын қолдану 
10-15 %
Салқындату жүйелері
1
Салқындатқышты тек қажет кезде ғана қосу 
Тұтынатын
электр
энергиясының
20-60 % 
2
Үй-жайдағы ауаның қызып кетуін жəне қатты салқындауын
болдырмау 
5 % дейін
3
Реттеуіштерді, жылу алмастырғыштардың жəне жабдықтардың
бетін жұмыс бабында ұстау 
2-5 %
Қазандықтар
1
Жабдықтарды пайдалану, басқару жəне қызмет көрсету жөніндегі
нұсқаулықтарды жəне режимдік карталарын əзірлеу жəне
 
оларды
бақылау үшін мекеме басшылығы тарапынан жүйелі бақылау 
Тұтынатын
отынның 
% 
2
Басыартық ауаның жəне оның отынмен жақсы араласуының
оңтайлы коэффициентін ұстап тұру 
1-3 %
3
Қазандықтың сыртына сулы беткі экономайзерді орнату 
5-6 % дейін
 30
5-10
Энергия үнемдеу жəне энергия тиімділігі

104
Рет №
Шараның атауы
Жылдық үнем
шектері, %
1
2
3
5
температурасын арттыру
 
əр 10
 
С
 
2 %
6
Толтырылатын суды сулы экономайзермен қыздыру 
6
 
С
 
1%
7
Қазандықты қыздырғыштың ішкі жəне сыртқы беттерін таза ұстау 
10 % дейін
4
Қазандық агрегаттарының сыртына жылуды терең кəдеге асыру
қондырғыларын, шығатын түтін газдардыі жасырын жылуын
пайдалану қондырғыларын (түйіспелі
 
жылу алмастырғыш)
қолдану
15 % дейін
Қазандық барабаны кірісінде толтырылатын судың
8
Қазандық залының сырт аймағынан жылы ауаны тарту жəне оны
үрлеу желдеткішінің сору желісіне беру арқылы қазандықтардан
жылу бөлінділерін пайдалану 
1-2 %
9
Қазандықтар мен жылу құбырларының сыртқы жəне ішкі беттерін
жылу оқшаулау, қазандықтардың клапандары мен жолын тығыздау
(айнала қаптама бетіндегі температура 55 С аспауы тиіс)
10 % дейін
10
Отын, электр энергиясының, судың жəне жылу босатудың
шығындарын есептеу жүйелерін орнату 
20 % дейін
11
Қазандық жұмысын басқаруды автоматтандыру
 
30 % дейін
12
қазандықтарды жаңарту 
 94%
дейін ұлғаяды
13
Су дайындау жүйесін орнату немесе жаңарту 
толтырылатын
судың 3 %
дейін
14
Сорғылардың, желдеткіштердің жəне түтін сорғыштардың айналу
жылдамдығын ретке келтіру үшін жиілікті жетекті қолдану 
Тұтынатын
электр
энергиясының
30 % дейін
Объектілерге  күрделі  жөндеу  жəне  қайта  жаңарту  жүргізгенде  бюджет 
саласының  ғимараттары  мен  көппəтерлі  үйлерге  арналған  үлгі  энергия  үнемдеу 
шаралары 
Объектілерге күрделі жөндеу жəне қайта жаңарту жүргізгенде бюджет саласының 
ғимараттары  мен  көппəтерлі  үйлердің  алуан  түрлері  үшін  энергия  тиімділігін  арттыру 
жөніндегі  үлгі  шаралардың  тізбелері  əзірленген.  Оларды  энергия  үнемдеу  шараларын 
таңдаған кезде пайдалануды ұсынамыз [70].
Үлгі энергия үнемдеу шаралары топтастырылады: 
1. жылу энергиясын үнемдеу бойынша:
џ
сыртқы қабырғаларының жылу қорғауын арттыру шаралары;
џ
салқын шатыр жабындарының жылу қорғауын арттыру шаралары;
џ
салқын жертөле үстіндегі жабындылардың жылу қорғауын арттыру шаралары;
џ
сырғымалы  шатырлар  мен  мансардалардың  жылу  қорғауын  арттыру 
шаралары;
џ
жалпақ шатырлардың жылу қорғауын арттыру шаралары (қосарлы жабынды);
Энергия үнемдеу жəне энергия тиімділігі

105
џ
терезелердің, есіктердің жəне шамдардың жылу қорғауын арттыру шаралары;
џ
жалпы пайдаланылатын орындарда жылу шығындарын азайту шаралары;
џ
желдету жүйелерінің энергетикалық тиімділігін арттыру шаралары;
џ
жылыту жəне ыстық сумен жабдықтау жүйелерінің энергетикалық тиімділігін 
арттыру шаралары.
2. электр энергиясын үнемдеу бойынша:
џ
үй маңындағы аумақты жарықтандыру жүйелерінің энергетикалық тиімділігін 
арттыру шаралары;
џ
жалпы  пайдаланылатын  орындарды  жарықтандыру  жүйелерінің 
энергетикалық тиімділігін арттыру шаралары;
џ
ғимараттың  инженерлік  жабдықтарының  энергетикалық  тиімділігін  арттыру 
шаралары.
3. суды үнемдеу бойынша:
џ
салқын суды тұтынуды азайту шаралары;
џ
ыстық суды тұтынуды азайту шаралары.
џ
Үлгі энергия үнемдеу шарасы мынадай параметрлермен сипатталады: 
џ
іс-шараның (техникалық шешімнің) мазмұны;
џ
қолданудағы шектеулер;
џ
шаралардың өзара ықпалын сипттау;
џ
шығындардың үлгі (үлестік) деңгейі;
џ
энергия ресурстарды үнемдеудің болжалды шамасы.
Мемлекеттік (муниципалдық) мекемелерге арналған  үлгі энергия  үнемдеу 
шаралары 
Бюджеттен  қаржыландырылатын  мемлекеттік  (муниципалдық)  мекемелер 
үшін мынадай үлгі энергия үнемдеу шаралары бөлінген, атап айтқанда [70]:
џ
 мемлекеттік (муниципалдық) мекемелердің ғимараттарын жылу энергиясын 
есептеу аспаптарымен жарақтандыру;
џ
  мемлекеттік  (муниципалдық)  мекемелер  ғимараттарында  энергетикалық 
ресурстарды есепке алудың коммерциялық тораптарын ұйымдастыру;
џ
  мемлекеттік  (муниципалдық)  мекемелер  үшін  жылу  қорғау  параметрлері 
жоғары жаңа ғимараттар салу;
џ
 жылыту мақсатына арнап ресурстардың үлес шығынын азайту талабын енгізе 
отырып, ғимараттарға күрделі жөндеу жүргізу; 
џ
  əкімшілік  ғимараттарды  жылылау  жəне  оларды  жеке  жылу  пункттерімен 
жарақтандыру;
џ
  əкімшілік  ғимараттардың  ескірген  конструкциялы  газды  қазандықтарын 
жаңарту жəне ПƏК 92 % төмен емес жаңаларымен айырбастау;
џ
  мемлекеттік  (муниципалдық)  мекемелердің  ғимараттарындағы  жеке  жылу 
пункттерін қайта жаңарту;
џ
  ғимараттарды  жарықтандырудың  тиімді  жүйелерін  ендіру:  Т12  жəне  Т8 
стандартты люминесценттік шамдарды Т 5 стандартты шамдарға толығымен 
айырбастау,  қыздыру  шамдарын  ықшам  люминесценттік  шамдарға 
айырбастау, жарықтандыруды басқару жүйелерін орнату.
џ
 энергия тиімді кеңсе жабдықтарын – энергия тиімділігі тобы жоғары энергия 
тұтыну жабдықтарын сатып алу.
Энергия үнемдеу жəне энергия тиімділігі